BARÜ’nün ERA-NET NEURON Projesi Türkiye’de ilk oldu
Bartın Üniversitesinin (BARÜ) TÜBİTAK’ın ortakları arasında yer aldığı Ufuk 2020 kapsamında sunduğu ERA-NET NEURON Projesi, Türkiye’nin koordinatörlüğünde kabul edilen ilk çalışma oldu.
Bartın Üniversitesinin (BARÜ) Avrupa Birliği çerçeve programı ERA-NET NEURON (The Network of European Funding for Neuroscience Research) kapsamında konsorsiyum olarak sunduğu proje kabul edildi. TÜBİTAK’ın ortakları arasında yer aldığı Ufuk 2020 çerçevesinde desteklenmeye değer görülen proje, 2023 yılı ortak uluslararası çağrı başlığı “Ruh Sağlığında Çevre Zorluklarına Dayanıklılık ve Kırılganlık Mekanizmaları (Mechanisms of Resilience and Vulnerability to Environmental Challenges in Mental Health)” kapsamında değerlendirildi.
Türkiye’nin koordinatör olduğu ilk proje oldu
Zihinsel sağlıktaki çevresel zorluklara karşı dayanıklılık veya kırılganlıkla ilgili nörobiyolojik mekanizmalar hakkındaki bilgiyi geliştirmenin amaçlandığı proje çok uluslu, iş birlikçi araştırmaların desteklenmesi yönünde ele alındı. Bu amaç doğrultusunda koordinatörlüğünü ve yönetici yürütücülüğünü BARÜ Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Ersin Yavaş’ın yaptığı proje “Juvenil Stresin Yol Açtığı Yetişkinlik Dönem Psikopatolojilerinde Gözlemlenen Psikolojik Dayanıklılığa Yeni Bir Yaklaşım: Davranışsal Profil Oluşturma ve Yaşam Tarzı Müdahalelerine Bir Işık Tutma (Rerouting Towards Resilience to Juvenile Stress-İnduced Psychopathologies in Adulthood: Spotlight on Behavioural Profiling and Lifestyle İnterventions)” başlığıyla desteklenmeye hak kazandı. Böylece ilk defa Türkiye’den bir üniversitenin koordinatörlüğünde bir ERA-NET NEURON projesi kabul edilmiş oldu.
Projeye 1 milyon 81 bin Euro bütçe verildi
Orta yaş çocukluk döneminde yaşanan travmatik stres koşullarının ileri yetişkinlik döneminde strese verilen bireysel farklılıkların kontrollü laboratuvar ortamında inceleneceği projeye 1 milyon 81 bin Euro destek verildi. Toplamda 36 ay sürecek çalışmalarla bireysel farklılıkların altında yatan sağlıklı ve patofizyolojik mekanizmalar ele alınacak ve uygulanacak müdahaleler araştırılacak. Elde edilecek veriler kapsamında, stres yaşantılarının ve bunlara yönelik yenilikçi müdahale yöntemlerinin ne ölçüde davranışsal ve bilişsel belirteçlere katkı sağlayacağı tespit edilecek.
Alanında dünyanın en iyi bilim insanları projede yer alıyor
BARÜ’nün koordinatörlüğünü yaptığı projede konsorsiyum üyesi olarak Sorbonne Üniversitesi, Oslo Üniversitesi, Haifa Üniversitesi, Magdeburg Üniversitesi ve Koç Üniversitesinden bilim insanları yer alıyor. Proje kapsamında konsorsiyum üyeleri bilgi ve tecrübeyi geliştirme yönünde karşılıklı ziyaretlerde bulunacak ve ortak çalışmalar yapacaklar. Alanının en iyi bilim insanlarını bir araya getiren çalışmayla ruh sağlığında çevre zorluklarına dayanıklılık ve kırılganlık mekanizmaları odağında ilerlenecek.
“Projemiz yapılan 83 başvuru arasından ilk 3’e girdi”
Projenin kabul edilmesi süreçlerinden bahsederek duyduğu mutluluğu dile getiren Dr. Öğr. Üyesi Yavaş, 2023 yılının başlarında başlayan çalışmalarının yoğun bir emeğin sonucu olduğunu ifade etti.
2022 yılında TÜBİTAK tarafından desteklenen 1001- Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projesinde yürütücülük de yapan Yavaş, “ERA-NET NEURON Projesi kapsamında iki aşamalı bir değerlendirme sürecinden geçtik. İlk aşamada 15 farklı ülkeden 35 değerlendirme heyetine alınan 83 çalışmadan ön başvuruyu geçen 43 proje arasında yer aldık. İkinci aşamada ise 43 projeden desteklenmeye hak kazanan 15 proje arasına girmeyi başardık. Sadece kabul edilen bir projeden çok daha fazlasını içeren bu başarı öncelikle projeye olan inancım ve onu geliştirmek için gösterdiğim gayretin bir neticesidir. Yine, bu süreçte birlikte çalışma gayreti gösteren partner ülkelerin kıymetli desteklerinin bir yansımasıdır” dedi.
“Alanının önemli isimleriyle birlikte çalışacağız”
Yapacakları araştırmalarla uygulanabilir fikirler geliştirmeyi hedeflediklerini de aktararak “Partnerler arasında oluşan mükemmel sinerji, araştırma konusunda her birinin uzmanlığı kapsamında uygulanabilir fikirlerin gelişmesine de yardımcı oldu. Tek bir araştırma sorusunun bu kadar kapsamlı değerlendirilecek olması beraberinde partnerlerin projeye olan inancını da perçinlemesine destek oldu. Bartın Üniversitesi olarak bu kıymetli projenin ev sahipliğini yapıyor olmak bizim için önemli bir ayrıcalıktır. Bu konuda daha iyiye ulaşma konusunda sağladıkları imkânlarla birlikte verdikleri destek için Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Orhan Uzun’a teşekkürlerimi sunuyorum. Ayrıca yakın ilgileri için Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Mehmet Zahmakıran’a, Dekanımız Prof. Dr. Birgül Koçak Oksev’e, değerli hocam Prof. Dr. Sedat Yazıcı’ya ve Psikoloji Bölümündeki çok kıymetli meslektaşlarıma teşekkür ediyorum” diye konuştu.
“Bilim ve teknolojide ana aktörlerden biri olmayı hedefliyoruz”
BARÜ Rektörü Prof. Dr. Orhan Uzun ise uluslararası ölçekte kabul edilen projenin üniversitenin araştırma ekosisteminde ulaştığı noktanın bir yansıması olduğunu vurgulayarak “Türkiye Yüzyılında artık bilim ve teknoloji alanında süreçleri takip eden değil takip edilen bir ülke olma yolunda kararlı adımlarla ilerliyoruz. Üniversitemizde oluşturduğumuz ekosistemle dünyada hızla ilerleyen araştırma ve yenilikçilik faaliyetlerinde ‘Biz de Varız’ diyoruz. Bu düşüncelerle ülkemizde ilk olma özelliği taşıyan ve büyük bir emeğin sonucu olan proje dolayısıyla Dr. Öğr. Üyesi Ersin Yavaş’ı, konsorsiyum üyesi bilim insanlarını ve kurumsal ilerleyişimize sundukları katkılar için Edebiyat Fakültesi Dekanımız Prof. Dr. Birgül Koçak Oksev’i tebrik ediyorum. Geleceğe olan yürüyüşümüzde desteklerini daima yanımızda hissettiğimiz YÖK Başkanımız Prof. Dr. Sayın Erol Özvar ile YÖK üyelerimize teşekkürlerimi sunuyorum. Ayrıca bilim ve teknoloji temelli kalkınma stratejileriyle bizleri teşvik eden TÜBİTAK Başkanımız Prof. Dr. Sayın Hasan Mandal’a ve katkıları için tüm paydaşlarımıza da teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
Ufuk 2020 nedir?
Ufuk 2020, Avrupa Birliği’nin bilimsel kaynaklarını birleştiren bilimsel araştırma programları sistemi içinde sürdürülen sekizinci faz çerçeve programıdır. Ufuk 2020 programı, Avrupa’nın küresel rekabet edebilirliğini güçlendirmeyi ve Avrupa Birliği’nde yürütülen tüm araştırma ve yenilik programlarının bütüncül bir sistem altında toplamayı amaçlamaktadır. Avrupa Birliği ülkeleri, ortak ülkeler (Türkiye bu gruba dâhildir) ve özel şartlar ile diğer ülkelerden bireysel araştırmacılar, araştırma grupları, üniversiteler, araştırma kuruluşları, kamu kuruluşları, sanayi kuruluşları ve KOBİler, en az 3 farklı ülkeden 3 farklı tüzel ortakla oluşturdukları konsorsiyumlarla Ufuk 2020 desteklerine başvurabilirler.
Bu doğrultuda ERA-NET NEURON Projesi ise
Türkiye’de çalışan araştırmacıların TÜBİTAK, 1071 Uluslararası Araştırma Fonlarından Yararlanma Kapasitesinin ve Uluslararası Ar-Ge İşbirliklerine Katılımın Artırılmasına Yönelik Destek Programı kapsamında desteklendiği çağrıdır. Çağrının amacı, zihinsel sağlıktaki çevresel zorluklara karşı dayanıklılık veya kırılganlıkla ilgili nörobiyolojik mekanizmalar hakkındaki bilgiyi geliştirmek için kritik translasyonel soruları ele alacak çok uluslu, işbirlikçi araştırma projelerini desteklemektir. Bu çağrı kapsamında sadece uluslararası projeler desteklenmekte ve öneri sunacak her konsorsiyumun, en az üç farklı ülkeden araştırma grubundan oluşması gerekmektedir.