BARÜ’den bilim dünyasına yeni bitki türü: “Paflagonya Belumotu”

Bartın Üniversitesinden (BARÜ) Doç. Dr. Bilge Tunçkol ve ekibi tarafından yeni bir endemik bitki türü “Paflagonya Belumotu” bilim dünyasına kazandırıldı.

Bartın Üniversitesi (BARÜ) Türkiye’nin bitki çeşitliliğine yeni türler kazandırmaya devam ediyor. Son olarak botanik alanında çalışmalarını sürdüren Ulus Meslek Yüksekokulundan Doç. Dr. Bilge Tunçkol ve ekibi, dünyada yalnızca Küre Dağları Milli Parkı’nda bulunan Horma Kanyonu’nda yetişen yeni bir bitki türü daha keşfetti. “Paflagonya Belumotu” adı verilen bu endemik tür, botanik alanında uluslararası bilimsel dergilerden olan Phytotaxa'da yer alarak dünyaya tanıtıldı.

Bitkiye bölgenin antik çağdaki adı verildi

Rubiaceae (Kökboyasıgiller) familyasından sarı renkli, gösterişli çiçeklere, narin yapıya ve odunsu köklere sahip olan bitkiye; keşfedildiği bölgenin antik çağdaki adı olan Paflagonya’dan esinle “Paflagonya Belumotu” (Cynanchica paphlagonica) ismiyle literatüre kazandırıldı. Doç. Dr. Tunçkol’un, BARÜ Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Birimi desteğiyle yürüttüğü çalışma kapsamında tanımlanan bitki, Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) tarafından ‘küresel ölçekte korunması öncelikli ekolojik bölgeler’ arasında kabul edilen “Karadeniz Nemli Karstik Ormanları” içinde yer alıyor.

Sadece 80 bireyden oluşan tür koruma altına alınacak

Bitkinin, bilinen tek popülasyonu yaklaşık 80 bireyden oluşurken sadece 2 hektarlık bir alanda yayılımı bulunuyor. Bu nedenle, eko turizm ve ormancılık faaliyetlerinden olumsuz etkilenme riski taşıyan tür, Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) kriterlerine göre “Tehlikede” (EN) olarak sınıflandırıldı. Özellikle kayalık habitatlarda yetişen bu tür, “kaya bahçeleri” veya “yer örtücü süs bitkisi” olarak kullanım potansiyeli de taşıyor. Türün korunması noktasında Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile tür eylem planı çalışmalarının kısa sürede başlatılması planlanıyor.

Tunçkol, keşif sürecinde katkıda bulunanlara teşekkür etti

Endemik türün keşfedilme süreci hakkında bilgiler veren Tunçkol, “Bitkiyi ilk olarak 2020 yılında BAP destekli ‘Küre Dağları Milli Parkı’nın Florası (Kastamonu Bölümü)’ projesi kapsamında yapılan arazi çalışmalarında tespit ettik. Ardından Türk ve Yunan botanikçilerle birlikte bilimsel tanımlama çalışmalarına başladık. Bu önemli keşifte bizlere destek olan Rektörümüz Prof. Dr. Sayın Ahmet Akkaya’ya, Ulus Meslek Yüksekokulu Müdürümüz Doç. Dr. Sayın Şükrü Teoman Güner’e, Bölge Müdürümüz Sayın Ali Bozkurt’a ve Küre Dağları Milli Parkı Müdürü Sayın Ahat Deliorman’a teşekkür ederim. Ayrıca bilimsel süreçteki katkıları için Atina Tarım Üniversitesinden Prof. Dr. Sayın Panagiotis Trigas ve ekibine, Düzce Üniversitesinden Prof. Dr. Sayın Necmi Aksoy’a ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünden Sayın Hasan Yaşayacak ile BAP Koordinatörlüğümüze de teşekkür ederim” dedi.

“Bölge potansiyelini değerlendirmeye devam ediyoruz”

BARÜ’nün bulunduğu bölgenin potansiyelini değerlendirmeye devam ettiğini vurgulayan Rektör Prof. Dr. Ahmet Akkaya, “Bilimsel araştırmalarımızla coğrafyamıza özgü türlerin tanımlanması ve korunması yönünde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu noktada ülkemizin biyolojik çeşitliliğine katkı sunan bir keşifte daha bulunmanın gururunu yaşıyoruz. Bu vesileyle sürdürülebilir gelişim anlayışıyla yürüttüğümüz çalışmaların sonucunda ortaya çıkan bu önemli keşif dolayısıyla Doç. Dr. Bilge Tunçkol ve ekibini tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum” ifadelerini kullandı.

BARÜ İletişim Koordinatörlüğü